Met LIFE CityTRAQ start een internationaal project waarbij zes partners uit Europa samenwerken rond een betere lokale luchtkwaliteit aan de hand van verkeerstellingen en luchtkwaliteitsmetingen. De ontwikkeling van een screening- en scenariotool moet lokale besturen helpen bij de uitwerking van maatregelen om de lokale luchtkwaliteit te verbeteren.

Het doel van LIFE CityTRAQ is de lokale luchtkwaliteit in Europa monitoren en verbeteren. De zes projectpartners Stad Antwerpen, Stad Brugge, Stad Gent, de Vlaamse Milieumaatschappij, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) uit Nederland en de Kroatische meteorologische en hydrologische dienst (DHMZ) uit Kroatië slaan de handen in elkaar om het project tot een succes te maken. Ook lokale burgers en scholen worden via burgerwetenschap bij het project betrokken om de kennis van en het bewustzijn rond luchtkwaliteit te vergroten.

Ontwikkeling screening- en scenariotool
Het project is gestart in september 2022 en loopt tot augustus 2026. CityTRAQ focust zowel op de detectie van slechte luchtkwaliteit als op de simulatie van de impact van eventuele oplossingen. Een screeningtool meet de NO₂-, PM2.5- en PM10-waarden, waardoor locaties met een slechte luchtkwaliteit (hotspots) geïdentificeerd kunnen worden. Via een scenariotool kunnen lokale besturen dan de impact van bepaalde verkeersmaatregelen, zoals het instellen van een autoluwe straat, op de luchtkwaliteit simuleren en berekenen.

Het project in de praktijk
De drie partnersteden Antwerpen, Gent en Brugge rollen in de praktijk pilootprojecten uit om te onderzoeken wat het effect is van bepaalde maatregelen in de stad. Zo spitst het onderzoek in Antwerpen zich toe op een vrachtroutenetwerk en een emissievrije stadslogistiek. Brugge evolueert de luchtkwaliteit in de hele stad en Gent focust op een schoolstraat, een evaluatie van de circulatieplannen en de inrichting van zuurstofwijken. Ook in de Kroatische hoofdstad Zagreb worden luchtkwaliteitsprojecten opgestart, waarbij de geleerde lessen uit de pilootprojecten in Vlaanderen worden meegenomen.

Luchtvervuiling blijft een groot milieuprobleem
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is luchtvervuiling het grootste milieugezondheidsrisico in Europa. 75% van de Europese bevolking woont in een stad of gebied waarbij de stikstof- en PM-waarden regelmatig te hoog zijn. Tegen 2050 zal dat aantal naar verwachting stijgen naar 85%. Luchtvervuiling heeft een grote impact op de gezondheid. Jaarlijks worden 400 000 vroegtijdige sterfgevallen gelinkt aan luchtvervuiling en ook een grotere kwetsbaarheid aan COVID-19 wordt toegeschreven aan slechte lucht. Inzetten op een betere luchtkwaliteit kan resulteren in 100 000 minder vroegtijdige sterfgevallen. Ook de sociale en economische impact mag niet onderschat worden. Een betere lucht leidt tot minder kosten aan gezondheidszorg en een geschatte toename van 0,5 tot 2,5% in BBP.